Leider of Lijder?
Het lijkt erop dat je het als leider in de agrarische sector momenteel niet goed kan doen. Stel je concrete oplossingen voor als alternatief voor het huidige stikstofbeleid, zoals Wouter de Heij, dan krijg je kritiek op je methode Probeer je het beleid stap-voor-stap te veranderen van depositiebeleid naar emissiebeleid, zoals Minister Wiersma, dan zorg je te lang voor onzekerheid Spreek je je uit, zoals Erwin Wunnekink, dan krijg je de opmerking dat je dat als belangenbehartiger niet mag zeggen De agrarische sector leiden begint steeds meer op lijden te lijken…kan dat niet anders?
Ja dat kan! Mijn Nuffield-reis naar Nieuw-Zeeland was niet alleen interessant doordat ik zag dat ze daar tegen dezelfde milieuproblemen aanlopen als hier in Nederland, maar vooral ook doordat ik zag hoe sociale componenten een belangrijke rol spelen in het alledaagse leven en dus ook in de agrarische sector. Oude Maori-wijsheden worden ingezet als basis voor besluiten, zoals het concept van Kaitiakitanga, het spirituele en morele rentmeesterschap over land en natuur. En de bekende Maori-zegswijze: He aha te mea nui o te ao? He tangata, he tangata, he tangata (Wat is het belangrijkste in de wereld? Het zijn de mensen, het zijn de mensen, het zijn de mensen), komt overal terug in het beleid: dat mensen en de relatie tussen mensen het belangrijkste zijn. Daar kunnen we veel van leren!
Waar we in Nederland momenteel als sector nog veel discussies voeren over hoe we met de agrarische sector aan de slag gaan, hebben we het nog nauwelijks gehad over wat voor ons belangrijke waarden zijn. Voordat we aan de slag gaan met (beleids)keuzes maken en kaartjes van wat waar mag, is het belangrijk om eerst te bedenken welke waarden we nastreven.
Echte oer-hollandse waarden die we nog steeds terugzien in onze maatschappij zijn gelijkwaardigheid, vrijheid en nuchterheid. Stel dat je als leider die benoemt als uitgangspunten voor hoe jij het agrarische beleid vorm wil geven. Vervolgens bij anderen checkt of zij ook vanuit die waarden willen werken. Zo krijg je een ander gesprek. Dan kun je als Wouter aangeven dat je vanuit gelijkwaardigheid een beter stikstofbeleid wil en daar voorstellen voor aandraagt. Of als Femke dat je maximale ondernemersvrijheid ambieert, maar dat nog niet precies in beleid vorm kan geven. En Erwin kan vanuit nuchterheid aangeven dat oplossingen voor de melkveehouderijsector nu eenmaal keuzes vereisen, en dat het aan de belangenbehartiger is om die ook nuchter te blijven benoemen. Zou het lijden dan toch meer leiden worden?